Proszę o poradę dotyczącą użycia czasu w zdaniach złożonych podrzędnie. Spotykam się często z brakiem konsekwencji. W zdaniu nadrzędnym zastosowany zostaje czas przeszły, ale w podrzędnym – teraźniejszy, choć logika każe zachować konsekwencję.

Szanowni Państwo,

w języku angielskim czasownik modalny ought' nie odmienia się przez czasy, to znaczy czas wokół tego czasownika może się zmieniać, lecz on sam pozostaje niezmienny. A zatem mamy, że John yesterday/today/tomorrow ought to... Jak wygląda sprawa w języku polskim? Czy istnieje czas przyszły czasownika powinien'? Czy powinien był' jest rzeczywiście czasem przeszłym samego czasownika powinien', czy może w czasie przeszłym jest tu tylko słowo  jest, tzn. był?

Witam, miałbym pytanie odnośnie wydarzenia z przeszłość w trakcie choroby, gdy opisujemy stan w którym byliśmy kiedyś - jak zapisać takie zdanie:

"I wiedzieliśmy, że nie możemy tego zmienić." czy "I wiedzieliśmy, że nie mogliśmy tego zmienić."

Czy te zdania mówią o tym samym czy dla potkreślenia czasu przeszłego należy używać wszystkie czasowniki stosownie do czasu w tym wypadku "mogliśmy" zgadza się?

Szanowni Państwo,
mam pytanie w związku z poradą: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/present-perfect;1260.html. Prof. Bańko odsyła do poradni angielskiego wydawnictwa, a ja się zastanawiam, czy odpowiedź na to pytanie nie powinna być rozstrzygnięta na gruncie naszych norm i tradycji. Czy takich wyrażeń nie uznaje się po prostu za cytaty z języka obcego, w których zachowuje się ortografię oryginału?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo!
W języku czeskim forma žes ma charakter zarówno potoczny, jak i archaiczny (czy też może: książkowy). Czy polskie żeś pozbawione jest tego drugiego nacechowania?
Pozdrawiam,
Grzegorz Korzeniowski

Szanowni Państwo,
pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
Z pozdrowieniami
KG

W pewnych artykułach dotyczących gramatyki języka polskiego pojawia się określenie „imiesłów” dla, jak się zdaje, formy 3. os. czasu przeszłego trybu oznajmującego, obecnej w niektórych konstrukcjach, np.: „partykułom [(żeby i in.)] towarzyszy dawny imiesłów czasu przeszłego lub bezokolicznik [...], np. chcę, by wysłał list”; „Forma imiesłowowa [czasu przyszłego złożonego] (będzie robił)”. Skąd takie nazewnictwo? Wszak forma ta nie przypomina ani imiesłowów współczesnych, ani historycznych.

Szanowni Państwo,

skoro mamy w czasie przeszłym rozróżnienie na robił/robiła, to czy kiedyś było rozróżnienie w czasie teraźniejszym ( np. jestem/jestam) albo w przyszłym ( np. zrobie/zrobia). Proszę o odpowiedź.

Pozdrawiam

Dlaczego od czasowników mrzeć, trzeć, przeć itp. mamy: marł, tarł, parł, a od wrzeć, ujrzeć – wrzał, ujrzał?

Z góry dziękuję za odpowiedź
Łukasz

Mam pytanie dotyczące zdań ze Słownika wyrazów trudnych i kłopotliwych (ss. 362–363):

Kiedy żeśmy przyszli nad morze, pogoda zaczęła się psuć.
Dopiero żeście przyszli i już chcecie uciekać?

Czy zdanie te byłyby prawidłowe w takiej formie:

Kiedyżeście przyszli nad morze?
Dopierożeście przyszli i już chcecie uciekać?

Prawidłowe jest przecież inne zdanie:

Gdzieżeście się podziewali tyle czasu?